Thú chơi gỗ lũa ở Đức Linh

BT- Tình cờ về chơi nhà một người bạn ở huyện Đức Linh, thấy xung quanh vườn nhà chị từ hòn non bộ đến những giàn lan bám trên những cây gỗ khô đủ hình dạng rất đẹp mắt, hỏi ra mới biết đó là gỗ lũa. Đến nhà vài người nữa cũng thấy họ bày những khối gỗ ấy trong vườn kiểng, góc nhà, phòng khách. Tìm hiểu hóa ra ở đây cũng có những người có thú chơi gỗ lũa.

Chị Lâm Cúc, một trong những người đam mê gỗ lũa - có thể bỏ cả buổi để nói cho chúng tôi nghe về gỗ lũa. Nhà chị khắp nơi đều có mặt của những tác phẩm gỗ lũa mà chị sưu tầm từ khắp nơi. Đủ hình, đủ dáng, thích nhất là những tảng gỗ hóa đá có đường vân ngoằn ngoèo như một minh chứng về thời kỳ xa lắc. Qua những câu chuyện kể của những người mê cho biết, gỗ lũa là phần lõi cây cứng nhất còn sót lại của các gốc cổ thụ khô sau khi cây bị chết. Là phần gốc, lại là lõi nên gỗ lũa rất cứng và không bao giờ bị mối mọt, mục nát và các tác động của nắng, mưa, côn trùng hay dòng chảy của nước… Gỗ lũa có 3 loại: lũa nằm sâu trong lòng đất, lũa chìm trong bùn nước và lũa được tạo thành từ mưa, gió. Loại thứ 3 thường được khách yêu thích nhất vì trải qua thời gian, hình dạng lũa trở nên bền chắc và có nhiều hình dáng độc đáo hơn. Mỗi loại lũa có đặc điểm riêng: lũa dưới đất giữ nguyên màu gỗ nguyên thủy; lũa ngâm trong bùn có màu như mun, như sừng; lũa phơi trước gió là loại quý hiếm nhất vì có những đường vân sóng rất đẹp. Tất nhiên, không phải loại gỗ nào cũng hình thành được lũa. Lũa được tạo thành bởi những loại gỗ quý như đinh, trai, nghiến hoặc những loại gỗ chứa dầu thơm như giáng hương, đinh hương, gù hương. Nhiều người chơi lũa ví nó như trầm hương vì giá trị cao của nó và việc tìm kiếm cũng rất khó khăn.  Lũa thường chỉ có ở những loài cây gỗ tốt, quý hiếm hoặc những loài sống lâu năm nên đã hình thành chất lượng của chính cục lũa đó.

Với những người có sở thích tự phát này ở Đức Linh, phần lớn là gom nhặt những gốc lũa được vùi lấp trong các lòng sông, suối… để bày trong nhà, như là một tác phẩm nghệ thuật. Hoặc là nơi để treo các giò lan nhìn rất lạ. Thế nhưng, đối với những con mắt nghệ thuật, thì sản phẩm lũa là kết tinh hàng trăm năm đời thảo mộc, bị tự nhiên sương nắng, bị nước bào mòn trở thành hóa thạch… Đó là những siêu tác phẩm không phải ai cũng có thể tạo thành.

Quan sát các cục lũa cho thấy vẻ đẹp của lũa không bao giờ lặp lại. Hình thù của nó độc nhất vô nhị. Có một cục lũa này không thể đi tìm thấy cái thứ hai giống thế. Nét độc đáo không có phiên bản ấy làm cho nó thấm đẫm chất nghệ thuật. Thiên nhiên tạo ra gỗ lũa là thổi vào nó một cuộc sống dài lâu, bất tận… Những người chơi lũa trên vùng núi Đức Linh này chỉ với một suy nghĩ thấy đẹp thì mang về nên khi chúng tôi hỏi giá bao nhiêu họ đều nói: “vô giá” - vì đó là món quà tặng từ thiên nhiên ban cho…

Thu Thủy