Nhân lực cho du lịch Bình Thuận: “Lượng” tăng mau, “chất” còn theo sau…

BT- Du lịch Bình Thuận phát triển cũng đồng thời đòi hỏi nguồn nhân lực không ngừng tăng lên nhằm đáp ứng nhu cầu tương ứng. Khi ngày càng nhiều các doanh nghiệp kinh doanh trên lĩnh vực dịch vụ du lịch đi vào hoạt động, thì cơ hội việc làm cũng được trao cho hàng ngàn lao động địa phương. Tuy nhiên thực tế cho thấy, nguồn nhân lực trong ngành “công nghiệp không khói” tại Bình Thuận hiện chỉ mới thỏa mãn về lượng…

Ngoài tiếng Anh, khả năng ngoại ngữ phục vụ du khách đến từ các thị trường khác của nhân lực ngành du lịch còn hạn chế

Dù không còn tăng đột biến như trước, song những năm gần đây lượng khách đến nghỉ dưỡng tại Bình Thuận (tính từ năm 2010 đến nay) vẫn tăng ổn định với mức bình quân 11,66%/năm. Từ nhu cầu thực tế, ở giai đoạn này nguồn lao động trực tiếp làm việc trong lĩnh vực dịch vụ du lịch cũng tăng bình quân mỗi năm khoảng 12%, với số lượng hiện có hơn 12.800 người. Nhờ hoạt động du lịch diễn ra sôi động quanh năm, nên ngành còn thu hút lượng lao động gián tiếp thuộc nhiều ngành nghề liên quan thêm khoảng 28.000 người. Đây là con số theo cách tính của Tổ chức JICA: Cứ 1 lao động trực tiếp trong ngành thì có 2,2 lao động gián tiếp phục vụ du lịch, như tham gia sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ, cung cấp nguyên - nhiên vật liệu, lái taxi, xe buýt, bảo hiểm, y tế, khai thác chế biến…

Với cách tính như vậy, hiện nguồn lao động trực tiếp lẫn gián tiếp phục vụ cho hoạt động du lịch trên địa bàn Bình Thuận hiện nay có thể lên đến 40.800 người. Trong đó, phần lớn số lao động tập trung ở các cơ sở kinh doanh lưu trú du lịch với khoảng 11.250 người (chiếm 87,8%), còn lại 1.550 người làm việc tại những điểm vui chơi giải trí, mua sắm, ăn uống, lữ hành, vận chuyển… Điều đáng ghi nhận, trong số lao động chiếm 12,2% ở các cơ sở không thuộc thành phần kinh doanh lưu trú hầu hết đều là người dân địa phương, rất ít lao động người ngoài tỉnh hoặc người nước ngoài.

Đối với các cơ sở lưu trú được xếp hạng (169/272 cơ sở đã đi vào hoạt động), du lịch Bình Thuận có thể tạm bằng lòng với chất lượng lao động so những cơ sở còn lại. Nhưng dù đáp ứng trình độ chuyên môn ở nhiều ngành nghề khác nhau, song trường hợp lao động chưa có chứng chỉ nghề du lịch cũng chiếm số lượng không nhỏ, đồng thời tỷ lệ lao động chỉ qua bồi dưỡng ngắn ngày, huấn luyện tại chỗ vẫn còn cao với gần 30%. Đáng nói nữa là, trường hợp chưa được đào tạo hay bồi dưỡng về nghiệp vụ du lịch của toàn ngành du lịch địa phương đang chiếm tỷ lệ lên đến 41,5% trong tổng số lao động… Tại các cơ sở lưu trú du lịch, tuy có hơn 3.200 lao động khả năng giao tiếp được bằng ngoại ngữ với du khách (chủ yếu là tiếng Anh), nhưng đến nay mới 1.120 người có chứng chỉ thông qua đào tạo.

Hiện tại trên địa bàn Bình Thuận cũng hiện diện 45 đơn vị kinh doanh lữ hành với số cán bộ quản lý, nhân viên tham gia phụ trách các phần việc khoảng hơn 100 người. Ngoại trừ một số doanh nghiệp lớn, phần nhiều lao động tại các đơn vị kinh doanh lữ hành còn lại hầu như chưa qua đào tạo về nghiệp vụ du lịch, chủ yếu là tận dụng kinh nghiệm và khả năng ngoại ngữ sẵn có để phục vụ du khách. Trong khi đó, đội ngũ hướng dẫn viên du lịch được cấp thẻ tại địa phương là 85 người (có 30 hướng dẫn viên quốc tế) dù đảm bảo yêu cầu chuyên môn, nhưng phần lớn chỉ sử dụng được tiếng Anh. Vì thế, việc hướng dẫn khách Nga hoặc khách đến từ các thị trường nói tiếng Nga, Hàn Quốc, Nhật Bản… hiện chưa đáp ứng được nhu cầu đang tăng cao.

Du lịch và việc làm tại Bình Thuận đang có sự cộng hưởng cùng có lợi, điều đó thể hiện rõ nét qua tốc độ tăng trưởng của ngành cũng như số lao động phục vụ tăng đều qua mỗi năm. Mặc dầu vậy, chất lượng lao động trực tiếp lẫn gián tiếp liên quan hoạt động kinh doanh du lịch trên địa bàn tỉnh vẫn còn những bất cập, chưa theo kịp yêu cầu đối với một điểm đến đã khẳng định thương hiệu… Đây là vấn đề đang đặt ra cho địa phương và ngành du lịch cần sớm có giải pháp khắc phục, nhất là trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt như hiện nay, đòi hỏi lao động phục vụ phải đạt trình độ chuyên môn tương xứng với vị trí công việc.

QUỐC TÍN