Thú chơi gà chọi

BT- Đá gà, môn giải trí có từ xa xưa rất được nhiều người ưa thích. Những ngày hội hè, lễ tết trò chơi đá gà luôn cuốn hút người đến xem. Người mê đá gà có thể ngồi cả ngày, cốt để theo dõi từng cú ra đòn của chú gà mình ưa thích. Những cú lật đĩa, bay người tung cước đẹp, luôn được người xem tán thưởng bằng những tràng pháo tay vang dội không thua gì xem võ sĩ đấu đài.

Để có được chú gà võ sĩ thực thụ, đủ sức chinh chiến nhiều trận mạc, đầu tiên phải kể đến công người nuôi gà.

Nuôi gà đá không đơn giản như nuôi gà thương phẩm. Người nuôi không những phải nắm chắc kỹ thuật mà còn phải tinh tường nắm bắt được tất cả những đặc điểm, tướng mạo từ màu sắc lông, cánh, vảy, móng, tiếng gáy, thế đi… mới có thể chọn được một chú gà để chăm nuôi thành “dũng sĩ”.

Muốn có được những con gà hay, người nuôi phải đặc biệt chú trọng đến gà bố mẹ, nhất là gà mẹ phải khỏe mạnh, nhanh nhẹn, đạt trọng lượng không dưới 3 kg. Thường thì trong một đàn gà 10 con, cao lắm chọn được 1 đến 2 con để nuôi thành gà đá. Thời gian nuôi chừng 8 đến 9 tháng là có thể xuất chuồng, lúc này gà có trọng lượng khoảng 2,5 kg. Gà sau khi xuất chuồng, không có nghĩa được tham gia chiến trận ngay, nó còn phải trải qua nhiều giai đoạn tập dượt và thực hiện chế độ chăm sóc đặc biệt như cắt tích, tỉa lông, bôi nghệ trên da gà và nhất là chế độ ăn uống.

Để phân biệt gà tốt, gà quý, người nuôi gà đá chuyên nghiệp liệt kê mấy đặc điểm như sau: Gà có lông tượng hay lông thép, tức là ở đuôi gà có một sợi lông cứng mọc thẳng giống như lông voi, lông mọc càng kín thì gà càng quý. Loại thứ hai là gà tử mị, nghĩa là con gà khi ngủ trông giống như gà chết, nó nằm sát đất, đầu cong thành hình bán nguyệt.

Còn một loại gà đặc biệt quý hiếm, giới chuyên môn gọi là thần kê. Đặc tính của thần kê là không bao giờ chui ngang qua sợi dây hoặc sào phơi quần áo. Loại gà này hiếm hoi lắm mới gặp. Đồn rằng ngày xưa Hoàng thân Nodorom-Sihanouk có một con thần kê nổi danh khắp thiên hạ, tiếc rằng chú gà này sau đó bị đột tử trên con tàu biển trong một chuyến hải trình.

Đối với những con gà tốt, đá được, thường mang các đặc điểm sau, mình thon dài, đi đứng chậm rãi, chân giơ lên ngón chụm lại, đầu luôn lắc, không bao giờ đứng yên và thêm một đặc điểm né chuồng, loại gà này khi nhốt trong bội gà chỉ đi lòng vòng ít khi bước vào giữa.

Ngoài những đặc tính như đã nói, người nuôi gà đá còn đặc biệt chú trọng đến vảy đóng ở chân để quyết định. Một số nơi lại chú trọng đến màu lông để đoán con gà có mạng gì… Nói chung, có rất nhiều cách để chọn một con gà đá, chỉ có giới chuyên nghiệp mới am tường hết.

Nuôi gà đá hiện nay tuy chưa xuất hiện nhiều, nhưng đây đó vẫn có những cơ sở nuôi chuyên nghiệp, nhất là ở các tỉnh Nam bộ.

Tại thị xã La Gi người nuôi thì có nhiều, nhưng nuôi gà đá để bán, chỉ có vài người. Ở phường Tân An có anh Khánh, Phước Hội có anh Lê. Anh Khánh nghề chính làm thợ điện, nuôi gà đá chỉ là nghề tay trái để kiếm thêm thu nhập. Tranh thủ những giờ rảnh rỗi, anh tận dụng phần diện tích nhỏ phía hông nhà, chăm sóc một đợt chừng 5 - 7 con. Gà anh không nuôi từ nhỏ, anh tìm mua những con gà 5 - 6 tháng tuổi rồi thực hiện chế độ chăm sóc đặc biệt, chừng một hai tháng khi gà đủ trọng lượng, qua vài lần sổ thử, thấy gà đạt yêu cầu là anh xuất bán. Những con thường thường giá 1 - 2 triệu đồng, con hay giá 5 - 7 triệu đồng.

Theo anh Khánh, gà đá hay, ngoài diện mạo, tướng tá, còn phụ thuộc phần lớn vào chế độ chăm sóc. Một con gà có tướng tốt nhưng chăm sóc không đúng dứt khoát không thể trở thành con gà thiện chiến. Ngược lại một con gà tướng trung bình, nhưng nếu chăm sóc tốt, đúng kỹ thuật cũng có thể đá thắng như thường. Đối với gà đá, thức ăn là tối quan trọng, gà lớn chỉ cho ăn lúa ngâm trong nước một đêm, mục đích giúp gà dễ tiêu hóa, thịt săn chắc, ít mỡ và nhanh nhẹn. Ngoài ra,  còn cho gà ăn thêm giun, thằn lằn, dế, lòng đỏ trứng, thịt bò, tép, trứng vịt lộn, chuối xiêm... để bồi dưỡng và tăng cường sức chiến đấu. Cùng với chế độ ăn uống là chế độ chăm sóc như cắt tích, tỉa lông, xoa bóp nghệ trên thân gà, rồi tập dợt cho gà đá thử (sổ gà)…, qua 3, 4 lần dợt thử như vậy, khi nhận thấy con gà đủ sức xung trận mới xuất bán.

Nói là nghề tay trái, nhưng khi nhìn thấy anh chăm sóc con gà, mới thấy công sức anh bỏ ra không phải ít.

Hiện nay trò chơi đá gà đã bị lạm dụng, phần lớn các trường gà mở ra nhằm phục vụ cho giới cá độ. Đây là mặt trái tiêu cực cần loại bỏ. Tuy nhiên việc nuôi gà đá để phục vụ cho thú vui của bà con trong các dịp hội hè, lễ tết một cách lành mạnh, công khai lại là nét đẹp truyền thống cần phát huy.

NGÔ VĂN TUẤN