Du lịch Bình Thuận cần đi bằng 2 chân

BTO - Nói vậy, có người cắc cớ vặn lại “Thế lâu nay du lịch Bình Thuận đi bằng một chân à?”. Gần như vậy. Gắn bó với du lịch Bình Thuận từ ngày đầu chập chững, tôi hiểu rất rõ những thành tựu và sự phát triển kinh ngạc của ngành công nghiệp không khói tỉnh nhà.

Chỉ mới dựa vào biển

Từ con số không, với vài khách sạn cỡ 2 sao  vào năm 1995 như KS Phan Thiết, 19/4. Khách đi chừng trăm người là tìm không ra chỗ ở. Hơn 20 năm sau, Bình Thuận trở thành trọng điểm của du lịch cả nước, có thể đón cùng lúc hơn 30.000 người, có chỗ ở tươm tất và phục vụ chu đáo. Vào các khu vực như Hàm Tiến, Hòn Rơm (thành phố Phan Thiết), Tân Thành (huyện Hàm Thuận Nam), không ai hình dung nổi 20 năm trước đó. Du lịch đã biến những vùng quê nghèo khó, thiếu cả đường lẫn điện thành các thị tứ sầm uất nhộn nhịp, góp phần phát triển kinh tế của địa phương.

Bình Thuận đã làm cuộc cách mạng về du lịch từ 1995. Thành quả đạt được ai cũng thừa nhận. Gần đây, sự tăng trưởng có vẻ khựng lại và bộc lộ những bất cập. Từ cấp quản lý đến các nhà đầu tư và các đơn vị dịch vụ. Lẽ thường, khi ta chậm chân hoặc dừng lại thì thiên hạ sẽ qua mặt. Chưa bao giờ ngành du lịch được chính phủ và các địa phương quan tâm như hiện nay. Các tỉnh thành đang chạy đua âm thầm mà quyết liệt về du lịch. Mọi người nhận ra, phát triển các ngành dịch vụ, trong đó có du lịch là con đường đúng đắn để kinh tế tăng trưởng bền vững và bảo vệ môi trường sống.

Du lịch Bình Thuận lâu nay chỉ đi bằng một chân là Biển. Chân còn lại là mảng du lịch sinh thái gần như chưa đụng đến. Ngay cả du lịch biển cũng cần phải điều chỉnh qui hoạch. Việc đầu tiên phải làm là thay đổi tư duy về quản lý và phục vụ du lịch. Từ lãnh đạo cao nhất đến từng nhân viên. Giống như tỉnh Đồng Tháp, với mục tiêu 10 năm tới, sẽ trở thành thủ phủ của du lịch miền Tây. Vì vậy ngoài việc thành lập Trung tâm Phát triển Du lịch trực thuộc UBND tỉnh bên cạnh Trung tâm Xúc tiến & Đầu tư; tỉnh còn tổ chức tập huấn  kiến thức thực tiễn về du lịch cho BCH Đảng bộ và lãnh đạo tỉnh đến các huyện và thành phố trực thuộc. Tiếp theo là các ngành, các đơn vị dịch vụ và đến cả người dân. Bí thư và Chủ tịch tỉnh dẫn mấy đoàn đi khảo sát các mô hình mới.

Cần khai thác thêm rừng, thác, núi…

 Những bất cập trong phân khúc thị trường, chạy theo khách Nga, Bình Thuận cần kiên quyết loại bỏ. Chưa cần làm sân bay nhưng phải sớm khắc phục tình trạng khó khăn về vận chuyển để biến Phú Quí thành đảo du lịch. Xây dựng Cù Lao Câu thành đảo du lịch sinh thái đúng nghĩa. Dư luận vẫn chưa quên dự án cảng Nước sâu Kê Gà, đã làm nhiều doanh nghiệp khốn đốn và đang rất lo về dự án Nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân. Phải lựa chọn giữa công nghiệp có khói và không khói. Rất khó mà hài hòa vì chưa có nước nào làm được chuyện đó cả. Dĩ nhiên, cái nào cũng có mặt trái. Điều quan trọng và cấp bách là Bình Thuận cần khẩn trương quy hoạch và khai thác mảng du lịch sinh thái rừng, thác, núi…

Không ai đi Singapore để tắm biển nhưng du lịch ở đảo quốc nhỏ bé, chưa bằng 1/10 diện tích Bình Thuận; năm 2015 đã đón 17,1 triệu khách quốc tế (Việt Nam đón được 7,9 triệu khách). Singapore là cường quốc kinh tế dịch vụ. Lào, không có biển, dân số chỉ hơn 7 triệu người nhưng năm 2015 đã đón hơn 3,5 triệu khách quốc tế. Bình quân cứ 2 người dân Lào đón một khách quốc tế. Kinh nghiệm làm du lịch không có biển của Lào rất cần được nghiên cứu nghiêm túc. Các nước như Malaysia, Thái Lan đều phát triển du lịch bằng cả 2 chân một cách sáng tạo và chuyên nghiệp.

Ngoài biển, đảo; Bình Thuận có hệ sinh thái rừng, hồ, thác, núi rất đa dạng. Tôi đã đến các hồ Biển Lạc (Tánh Linh), hồ thủy điện Đa Mi và thác Sương Mù (Hàm Thuận Bắc), thác Yavly (Bắc Bình)…Cảnh đẹp mê hồn và độc đáo, không đụng hàng. Chỉ tiếc là chưa được quan tâm, kể cả với người trong ngành và dân Bình Thuận. Tôi đã từng đi xe jeep vào chiến khu Bác Ái khám phá rừng khô nhiệt đới với nhiều phát hiện lý thú. Ngay cả danh hiệu “thủ đô thanh long” với những “đêm trắng” cũng chưa được góp sức làm du lịch. Suối khoáng nóng Vĩnh Hảo, thương hiệu hàng đầu và hệ thống nuôi trồng tảo biển đầu tiên ở Việt Nam cũng chưa được tận dụng...

Các loại hình lưu trú cũng cần đột phá mà homestay “Made in Việt Nam” là lựa chọn số một. Nhiều cách làm sáng tạo và hiệu quả của các homestay CBT (các tỉnh phía Bắc), làng bích họa Trung Thanh (Tam Kỳ, Quảng Nam), Pu Luong resort (Thanh Hóa), các Hostel ở Hà Nội, Đà Lạt… rất cần được khảo sát và vận dụng. Bình Thuận có nhiều món ngon nhưng chưa biết khai thác. Cần khảo sát, tập hợp thành Guide Book“Những món ngon Bình Thuận”. Phải là những món ngon mà vùng khác không có. Mỗi món đều có tên gọi tương thích chứ không gọi chung chung như hiện nay.

Phải thay đổi nhận thức để chuyến biến thành hành động cụ thể. Du lịch Bình Thuận phải đi bằng 2 chân như một người khỏe mạnh, để phát triển ổn định và bền vững, đủ sức cạnh tranh với bất cứ đối thủ nào, cả trong và ngoài nước. Cần phải có một cuộc cách mạng về du lịch lần thứ 2 để Bình Thuận bứt phá.

Nguyễn Văn Mỹ (Chủ tịch Lửa Việt Tours)