Vu Gia -  nên thơ đó, dữ dằn đó

BT- Hàng năm cứ đến mùa lũ lụt,  trong các bản tin phòng chống lũ lụt, Đài Truyền hình Việt Nam  thường xuyên  có câu: “Mực nước của sông Vu Gia tại Ái Nghĩa đo được… trên báo động  3 là…”. Điều đó cho thấy, sông Vu Gia là một trong những con sông chính của miền Trung, thường được nhắc đến bởi sự dữ dằn, mực nước cực cao trong mùa mưa lũ…

Sông bắt nguồn từ dãy Trường Sơn ở phía Tây Nam của tỉnh Quảng Nam và ở phía Bắc Kon Tum. Là hợp lưu sông Bung, sông Côn, chảy qua huyện: Đông Giang, Tây Giang, Nam Giang, Phước Sơn, Đại Lộc, Điện Bàn thuộc Quảng Nam... Phần thượng nguồn lưu vực ở huyện Phước Sơn  được gọi là Đăk Mi, và chảy theo hướng Nam lên Bắc. Khi qua phía Đông huyện Nam Giang, được gọi là sông Cái và là sông Vu Gia khi chảy về đến Đại Lộc. Vì sông chảy miên man giữa núi đồi trùng điệp, có đoạn chảy xen giữa hai khe núi  nên về mùa mưa, sông tích một lượng nước rất lớn, thường là 27.000 m3/s, trong khi đó vào mùa khô kiệt như tháng 3, tháng 4 chỉ còn 40 -50 m3/s. Có thể nói sông Vu Gia hết sức dữ dằn vào mùa lũ, từ tháng 9 đến hết tháng 12. Cao điểm là tháng 10 và 11. Khi đó nước tràn về ngập nhiều làng xóm, nhiều nhà chỉ còn đỉnh nóc nhô lên giữa bốn bề nước. Thế nhưng về mùa hè thì sông cực kỳ  nên thơ khi chảy qua những bãi bồi, làng mạc ven sông. Nhiều người ví sông Vu Gia như người con gái đẹp nhưng kiêu kỳ và có phần dữ dằn là thế.

Mùa hè năm nay, nhân chuyến đi đường Hồ Chí Minh, chúng tôi  có dịp  tìm hiểu, ngắm nhìn sông Vu Gia ở những  đoạn đẹp nhất. Đó là tại bến Giằng, huyện Nam Giang, nơi có đường rẽ từ Đông Trường Sơn về Đà Nẵng. Đó là đoạn sông Vu Gia chảy qua xã Đại Lãnh, huyện Đại Lộc (trước kia là huyện Thượng Đức) cửa ngõ phía Tây của Đà Nẵng. Đó là đoạn sông Vu Gia chảy qua xã Đại Đồng, huyện Đại Lộc, nơi có những con đò có mui, cắm sào đợi người trên những khúc sông vắng. Xem những bức ảnh này, người ta dễ mường tượng vẻ đẹp của dòng sông, cuộc sống thanh bình của miền Trung nước Việt.

Hoàng Hạc