Ngát hương vani

BTO- Vani là một hương liệu được mệnh danh là “hoa hậu các loài hương”! Nhưng bạn đã bao giờ thấy một cây vani chưa? Vậy mà tôi vừa có dịp tham quan cả một khu vườn vani thơm ngát ngay tại mảnh đất Bình Thuận.

Vườn va-ni lớn nhất Việt Nam

Vượt hơn mấy cây số đường rừng thuộc thôn Phú Nghĩa (xã Hàm Cường, huyện Hàm Thuận Nam) bằng xe 2 cầu mạnh mẽ mới đến vườn vani. Ông chủ người Pháp Frederic Lacroix ra đón và hướng dẫn tôi tham quan vườn vani rộng hơn 2 héc ta mang tên “Trang trại Vani Phú Nghĩa”. Mùi thơm ngào ngạt như vậy lấy chúng tôi khi bước vào khu vườn vani dịu mát.

Vani phơi khô

Vani thuộc họ Phong lan nhiệt đới, thân dây leo và có quả ăn được (là 1 trong 2 loại duy nhất trong số hơn 35.000 loại Phong lan có quả ăn được). Quả vani có hình dáng tựa quả đậu ve, khi chín dài khoảng 20cm. Dù là loại cây nhiệt đới nhưng vani lại ưa khí hậu mát mẻ và phát triển tốt trong bóng râm. Ông Frederic Lacroix cho biết: trước khi trồng vani trang trại được trồng cây bạch đàn để vừa làm thân leo cho vani vừa lấy bóng mát cho cây phát triển.

Trang trại Vani Phú Nghĩa bắt đầu đi vào hoạt động kể từ năm 2005 đến nay đã có hơn 3 năm thu hoạch. Vani thu hoạch quanh năm, nhưng cao điểm nhất là từ tháng 1 đến tháng 3. Quả va-ni sau khi trưởng thành (có màu xanh) còn cần thêm 9 tháng sống trên cây để tạo hương cho hạt (chuyển sang màu nâu đen) mới thu hoạch. Đi giữa những hàng vani để tìm hái từng quả chín màu nâu đen nằm giữa màu xanh tươi của lá là một trải nghiệm thú vị đối với tôi. Quả vani phơi khô từ vài tuần đến một tháng đến khi còn khoảng 30% kích thước ban đầu là có thể bán được. Hiện vani khô có giá dao động từ 175 – 300USD/kg tùy kích thước quả lớn nhỏ.

Trả lời câu hỏi về “cái duyên” của vani với Bình Thuận, ông Frederic Lacroix kể: “Vani đã được người Pháp đem đến Việt Nam hơn 100 năm trước nhưng vì nhiều nguyên nhân đã không phát triển. Khoảng 10 năm trở lại đây, vani được trồng thử nghiệm ở một vài địa phương, trong đó Bình Thuận là thành công hơn cả. Nên có thể nói trang trại vani Phú Nghĩa hiện là vườn vani lớn nhất Việt Nam”.

Quả vani trên cây

Sản phẩm du lịch độc đáo

Vani được dùng trong nhiều lĩnh vực công nghiệp như tạo hương liệu cho các loại thuốc và dược phẩm, tạo mùi lấn át mùi nồng trong việc chế tạo lốp xe, đồ dùng bằng cao su, sơn, chất tẩy rửa. Hương vani còn dùng để sản xuất nước hoa, các sản phẩm từ sữa như kem, yaourt và là một loại hương liệu hấp dẫn dùng chế biến đồ uống và các món ăn ngon. Theo ông Frederic Lacroix, lâu nay du khách thường dùng các món ăn vani nhập từ nước ngoài giờ đây có thể thưởng thức ẩm thực hương vani xuất xứ từ Bình Thuận chắc chắn sẽ hấp dẫn thêm nhiều du khách tìm đến. Thưởng thức ẩm thực hương vani Bình Thuận chính là một nét mới của sản phẩm du lịch địa phương.

 Là một trong những khách hàng thường xuyên của trang trại vani Phú Nghĩa, anh Alain Nguyễn - Bếp trưởng khu nghỉ mát Anantara Resort Phan Thiết – chia sẻ thêm: “Vani có thể dùng nhiều trong nhà bếp từ làm những loại bánh đơn giản dùng điểm tâm cho đến những món ăn hải sản ăn kèm sốt vani cho buổi tiệc sang trọng. Khách từ phương xa đến, được ăn những món ăn địa phương nhưng mang đậm hương vị của quê hương mình thì còn thú vị nào bằng”. Với kinh nghiệm hơn 5 năm học và làm nghề nấu ăn tại Pháp, anh Alain Nguyễn sẽ tiếp tục sáng tạo ra thêm nhiều món ăn Âu thơm ngon và bổ dưỡng từ quả vani được trồng trên vùng đất đầy nắng gió.

Ông chủ trang trại vani

Một nét thú vị nữa của trang trại vani là được xem “thụ phấn” cho hoa vani. Thuộc loại lưỡng tính nên hoa vani cần có tác động nhỏ từ bên ngoài để tạo quả. Điểm độc đáo nữa là phải “thụ phấn” hoa trước 10 giờ sáng vì sau thời điểm này hoa sẽ chết. Vào mùa cao điểm, trang trại vani Phú Nghĩa cần hàng trăm công nhân “thụ phấn” bằng tay cho hoa vani mỗi sáng. Được xem một khung cảnh kỳ thú như thế tại trang trại khi vani vào mùa “ra hoa kết trái” chắc chắn sẽ có nhiều cảm xúc!

Ông chủ Frederic Lacroix cho biết: trong tương lai gần trang trại vani Phú Nghĩa sẽ tiếp tục mở rộng thêm gấp nhiều lần để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của thị trường, trong đó có ngành du lịch địa phương. Bên cạnh tiềm năng biển và trái thanh long, giờ thêm ẩm thực hương vani đặc trưng, Bình Thuận sẽ có thêm sự hấp dẫn mới mời gọi du khách.

Nguyên Vũ